Düşük FODMAP Diyeti Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Share
Düşük FODMAP diyeti, sindirim sistemi rahatsızlıklarıyla başa çıkmak isteyenler için popüler bir beslenme planıdır. Özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sorunları olan kişilerde belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Peki, düşük FODMAP diyeti nedir, ne işe yarar ve nasıl uygulanır? Bu yazıda, düşük FODMAP diyeti hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.
1) Düşük FODMAP Diyeti Nedir?
2) FODMAP Türleri
3) Düşük FODMAP Diyetinin Faydaları
4) Düşük FODMAP Diyeti Nasıl Uygulanır?
5) Düşük FODMAP Diyetinde Hangi Yiyecekler Tüketilir?
6) Düşük FODMAP Diyeti Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler
7) Sonuç
1) Düşük FODMAP Diyeti Nedir?
FODMAP, "Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides And Polyols" kelimelerinin kısaltmasıdır. Bunlar, bazı yiyeceklerde bulunan ve sindirim sisteminde fermente olabilen kısa zincirli karbonhidratlardır. Düşük FODMAP diyeti, bu karbonhidratları düşük miktarda içeren yiyecekleri tüketmeye odaklanır. Diyet, üç aşamadan oluşur: eliminasyon, yeniden tanıtım ve kişisel denge aşaması.
2) FODMAP Türleri
Oligosakkaritler:
- Bu grup, fruktanlar ve galaktanları içerir. Buğday, soğan, sarımsak, baklagiller ve bazı sebzeler bu gruba girer.
Disakkaritler:
- Laktoz, en yaygın disakkarittir. Süt ve süt ürünlerinde bulunur.
Monosakkaritler:
- Fruktoz, bu gruptaki ana bileşendir. Bal, elma, armut ve yüksek fruktozlu mısır şurubu gibi gıdalarda bulunur.
Polioller:
- Sorbitol ve mannitol gibi şeker alkollerini içerir. Şekersiz sakız, bazı meyveler ve sebzeler bu gruba girer.
3) Düşük FODMAP Diyetinin Faydaları
IBS Belirtilerini Hafifletir:
- Düşük FODMAP diyeti, şişkinlik, gaz, karın ağrısı ve ishal gibi IBS belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sindirim Sistemi Sağlığını Destekler:
- Sindirim sistemi üzerindeki yükü azaltarak genel sindirim sağlığını iyileştirir.
Diyet ve Yaşam Kalitesini Artırır:
- Belirtilerin hafiflemesiyle, günlük yaşam kalitesinde önemli bir artış sağlar.
4) Düşük FODMAP Diyeti Nasıl Uygulanır?
Düşük FODMAP diyeti üç aşamadan oluşur: eliminasyon, yeniden tanıtım ve kişisel denge.
Eliminasyon Aşaması:
- Bu aşamada, yüksek FODMAP içeren yiyecekler tamamen diyetten çıkarılır. Bu aşama genellikle 4-6 hafta sürer ve belirtilerin azalıp azalmadığını gözlemlemek için yapılır.
Yeniden Tanıtım Aşaması:
- Belirtiler azaldıktan sonra, yüksek FODMAP içeren yiyecekler yavaş yavaş ve tek tek diyete eklenir. Her yiyecek grubu, belirtilerin geri dönüp dönmediğini belirlemek için izlenir.
Kişisel Denge Aşaması:
- Bu aşamada, tolere edilebilen ve edilemeyen yiyecekler belirlenir. Diyet, kişisel ihtiyaçlara ve tolere edilen yiyeceklere göre düzenlenir.
5) Düşük FODMAP Diyetinde Hangi Yiyecekler Tüketilir?
Tüketilebilecek Yiyecekler:
- Proteinler: Tavuk, hindi, balık, yumurta.
- Tahıllar: Pirinç, yulaf, quinoa, glütensiz ürünler.
- Sebzeler: Havuç, kabak, salatalık, patlıcan, domates.
- Meyveler: Çilek, yaban mersini, portakal, kivi.
- Süt Ürünleri Alternatifleri: Laktozsuz süt, badem sütü, soya sütü (izolat proteinli).
Kaçınılması Gereken Yiyecekler:
- Buğday ve Glüten: Ekmek, makarna, unlu mamuller.
- Süt Ürünleri: Süt, yoğurt, peynir (laktoz içeren).
- Sebzeler: Soğan, sarımsak, brokoli, karnabahar.
- Meyveler: Elma, armut, mango, karpuz.
- Şeker Alkolleri: Sorbitol, mannitol, ksilitol (genellikle şekersiz sakızlarda bulunur).
6) Düşük FODMAP Diyeti Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Beslenme Uzmanı Desteği:
- Düşük FODMAP diyetini uygularken bir beslenme uzmanından veya diyetisyenden destek almak önemlidir. Uzman rehberliği, diyeti doğru şekilde uygulamanızı sağlar.
Etiket Okuma Alışkanlığı:
- Paketli gıdaların etiketlerini dikkatlice okuyun. Gizli FODMAP içerebilecek bileşenlere dikkat edin.
Yeterli Besin Alımı:
- Diyetin kısıtlayıcı olması nedeniyle, yeterli vitamin ve mineral alımını sağlamak için dengeli bir beslenme planı oluşturun.
Sabır ve Takip:
- Diyetin etkilerini görmek zaman alabilir. Sabırlı olun ve belirtilerinizi düzenli olarak takip edin.
7) Sonuç
Düşük FODMAP diyeti, özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sindirim sorunları yaşayanlar için etkili bir çözüm olabilir. Bu diyet, belirli karbonhidratları sınırlayarak sindirim sisteminin yükünü azaltır ve belirtileri hafifletir. Diyeti doğru şekilde uygulamak için bir beslenme uzmanından destek almak önemlidir. Düşük FODMAP diyeti ile yaşam kalitenizi artırabilir ve sindirim sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.
Referanslar
Monash University. "The Low FODMAP Diet." Monash University, 2021.
National Institutes of Health (NIH). "Irritable Bowel Syndrome (IBS): Low FODMAP Diet." NIH, 2021.
Mayo Clinic. "FODMAP Diet: What You Need to Know." Mayo Clinic, 2021.